Aids Nedir? Aids'ten Nasıl Korunulur?

Buradasınız

Ye-İç 01 Aralık 2022

aids, hiv, virüs, hastalık, sağlık, bağışıklık

Toplum ve birey sağlığını tehdit eden önemli hastalıklardan biri olan ve henüz kesin ve net bir tedavisi bulunmayan AIDS, gelmiş geçmiş en ölümcül hastalıklardan biri olarak kabul ediliyor. İnsan bağışıklığını doğrudan etkileyen, kandaki beyaz kan hücrelerini baskılayıp yok eden ve bu yolla vücudu savunmasız bırakarak normalde tedavi edilebilen basit hastalıkları bile ölümcül kılan bir virüsün neden olduğu AIDS hakkında merak ettiklerini Dünya AIDS Günü için kaleme aldık. 

AIDS nedir?

aids, hiv, virüs, hastalık, sağlık, bağışıklık

Kan ya da korunmasız cinsel ilişki yoluyla bulaşan AIDS, temel olarak HIV (Human Immunodefiency Virus) adı verilen ve vücudun bağışıklık sistemini çökerten bir virüsün neden olduğu bir hastalıktır. Doğrudan bağışıklık sistemini hedef alan ve kandaki CD4+T beyaz kan hücrelerini yok eden HIV, bu yolla savunma sistemini ortadan kaldırarak vücudu hastalıklara açık hale getirir. Bağışıklık sisteminin savunma mekanizmaları aktif olmayınca normalde rahatlıkla tedavi edilebilen verem, ishal, menenjit gibi hastalıklara bağlı olarak ölümler meydana gelmektedir. Günümüzde virüsün vücut içerisinde çoğalmasını ve bağışıklık sistemini baskılamasını sağlayan özel ilaçlarla HIV bulaşmış kişilerin ömrü uzatılabilmektedir. Ancak yine de kesin bir tedavisi bulunmamaktadır. 

AIDS nasıl bulaşır?

aids, hiv, virüs, hastalık, sağlık, bağışıklık

HIV, temel olarak insandan insana bulaşan bir virüstür. Bu virüs, bulaşmış olan kişilerin kanı, anne sütü, vajina salgısı ya da spermlerinde bulunur. Dolayısıyla korunmasız cinsel temas, doku nakli, kan transferi ya da teması, anneden bebeğe gibi yollarla bulaşabilir. Virüsün bulaşması için tek bir cinsel temas, kana dokunma ya da temas, doğum ya da doğum sonrası emzirme yeterlidir. HIV aynı havayı soluma, aynı ortamda bulunma, aynı tuvaleti kullanma, havuza girme, böcek ya da sinek sokması, tükürük ya da hapşırık gibi yöntemler ve temaslarla bulaşmaz. 

AIDS'in belirtileri nelerdir?

aids, hiv, virüs, hastalık, sağlık, bağışıklık

HIV virüsünü kapmış olan kişilerde ilk 4-5 hafta içerisinde ateş, öksürük, boğaz ağrısı, ciltte döküntü ve baş ağrısı gibi grip ya da soğuk algınlığı ile rahatlıkla karıştırılabilecek belirtiler görülür. Buna lenf bezlerinde büyüme, yoğun eklem ağrıları, bulantı ve kusma, tedavi edilemeyen ishal gibi belirtiler eşlik eder. Bu birkaç haftalık dönemden sonra yaklaşık 8-10 yıl kadar süren ve sessiz-belirtisiz dönem adı verilen süre başlar. Bu dönemde hasta son derece sağlıklıdır ve sanki hiç hasta gibi değildir. Ardından bağışıklık sistemini zayıflayıp düştüğü dönem başlar. Burada da şişmiş lenf bezleri, aşırı ve bitmeyen yorgunluk, kısa süreli hafıza kayıpları, mantar enfeksiyonları ve ciltte geçmeyen döküntüler görülür. Bunu takiben de uçuk virüsü, verem, lenfoma, zatürre gibi kronik hastalıklar başlar ve bağışıklık sistemi karşı gelemediği için ölüme kadar gider. 

AIDS'in tanısı nasıl yapılır?

aids, hiv, virüs, hastalık, sağlık, bağışıklık

AIDS'in için en bilindik ve etkili yöntem kan testleridir. Kandaki antikor miktarlarından yola çıkılarak yapılan Eliza kan testi ile tanı konabilir. Test ilk bulaşma haftalarında yapılmaz. Yeterli antikor oluşumunun olması için 4-6 hafta kadar geçmesi beklenir. Bu Anti-HIV testi, doğru sonucun alınması ve kesin tanı konabilmesi için birkaç kez tekrar edilir. 

AIDS'in tedavi yöntemleri nelerdir?         

aids, hiv, virüs, hastalık, sağlık, bağışıklık

Son geliştirilen tedavi yöntemleri ile Retrovirüs grubunda yer alan HIV için Anti- Retroviral adı verilen ilaçlar kullanılmaktadır. Bu ilaçlar vücudun farklı bölgelerinde işlev görerek koruma görevi alırlar. Bu ilaçların birkaç tanesinin kombinasyonları ile HIV virüsünün tedavisi gerçekleştirilebilir. Bugüne kadar AIDS için geliştirilmiş herhangi bir kesin tedavi bulunmamaktadır. Virüs hiçbir yolla ve şartla vücuttan atılamaz ve yok edilemez. Ancak belirli ilaç grupları ile kontrol altına alınıp çoğalması ve yayılması yavaşlatılabilir. Bu şekilde virüsün bağışıklık sistemi içerisinde kendisini geliştirip mutasyon oluşturma riskinin azaltılması sağlanır.

Bu tedaviler ile kandaki virüs miktarını gösteren ve viral yük denilen değer en alt düzeye çekilebilir. Ayrıca bağışıklık sistemi korunur ve HIV pozitif kişinin yaşam kalitesi artırılır ve süresi uzatılabilir. Tedavi ayrıca HIV virüsünün miktarını azaltacağından genel olarak bulaş riskini de azaltır. Ayrıca bu hastalıktan korunmak için cinsel temas sırasında prezervatif ile korunmak önemlidir. Bunun dışında doğum kontrol hapları, iğneler, bantlar, spiraller ve benzeri doğrum kontrol yöntemleri HIV’e karşı işe yaramaz. Gebelikle bulaşmanın önlenmesi için öncelikle sperm örneğinin alınıp virüsten temizlenmesi ve ardından rahme yerleştirilmesi gerekir. Bunun dışında HIV pozitif olan anne adaylarının antiretroviral tedaviler uygulanması, planlanmış sezaryen uygulamaları ve bebeğin hazır mamayla beslenmesin sağlanmasıyla bulaşma riskleri azaltılabilir.   

Son olarak HIV enfekte kanlarla temastan kaçınmak ve hiçbir şekilde dokunmamak hastalığın bulaşmaması için önemlidir.

YORUM YAP

CAPTCHA
This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.
2 + 6 =
Bu basit matematik problemini çözün ve sonucu girin. Ör: 1+3 için 4 giriniz.