Tiyatro, dünyanın en kadim ve belki de insanı insana en güzel anlatan sanatlardan biri. Sahnelenen her oyunda hayatın içerisinden alınmış, gerçek ya da kurgu bir hikaye, usta oyuncular tarafından tüm duyguları ile bizlere aktarılıyor. Dünya var olduğundan bu yana tiyatro sahnelerinden nice oyunlar geldi geçti ve bunların arasından halen bazıları hafızalarımızda yer alıyor. Türk tiyatrosunun da dünyaca ünlü olmuş ve halen de farklı versiyonları ile sahnelenen çok sayıda dev eseri ve oyunu bulunuyor. Bu yazımızda Dünya Tiyatrolar Günü özelinde Türk tiyatro tarihinin en iyi eserlerinden birkaç tanesini tekrar hatırlatmak istedik.
Lüküs Hayat
,
Türk tiyatro tarihinin belki de gelmiş geçmiş en çok sevilen ve halen de farklı oyuncularla yeniden oynanmaya devam eden oyunlarından biri olan Lüküs Hayat, listemizin ilk sırasında yer alıyor. Türk tiyatrosunun yeniden şekil aldığı dönemde yeni bir soluğa ihtiyaç duyan Muhsin Ertuğrul tarafından düşünülen müzikal fikri ile hayata geçen Lüküs Hayat, Ekrem Reşit Rey kaleme alınan ve müziklerini de Cemal Reşit Rey’in yaptığı bir oyun. Bir zengin fakir çeşitlemesi de olan ve komedi unsurları ile öne çıkan “Lüküs Hayat”, ilk kez Cumhuriyetin 10. yılında, 1933’de sahneye kondu. Bugün Türk tiyatrosunun klasik oyunlarından biri olarak sayılan eserde Türk toplumunun batı ile olan karşılaşması ve ortaya çıkan ikilemler konu ediliyor. Oyun, varoş mahallelerinde küçük hırsızlıklarla geçinen Rıza ile Tevfik’in, bir zenginin evine hırsızlık için girmeleri ve ardından Rıza’nın bu evde kendini lüks hayat cereyanına kaptırması üzerine yaşadıkları komik olayları ele alıyor. İlk sahnelendiği dönemde 23 yıl boyunca seyirci karşısına çıkan “Lüküs Hayat” daha sonra Muhammer Karaca, Ömer Lütfi Akad gibi isimler tarafından da yeniden canlandırıldı.
Yedi Kocalı Hürmüz
Türk tiyatro tarihine damga vuran bir diğer yapım da Yedi Kocalı Hürmüz. Usta yazar ve tiyatrocu Sadık Şendil tarafından kaleme alınan oyun, defalarca ve farklı şekilde sahnelere yansıdıktan sonra sinema filmi olarak da çekildi. Türk tiyatrosunun kült yapımlarından biri olan oyunca aynı anda farklı kocaları ve sevgililerini idare eden Hürmüz’ün komik ve eğlenceli halleri sahneye aktarılıyor.
Keşanlı Ali Destanı
Türk tiyatrosunun dev ismi Haldun Taner tarafından yazılan ve sahneye konulan Keşanlı Ali Destanı da ilk kez 31 Mart 1964 tarihinde sahnelenen efsane oyunlar arasında yer alıyor. İlk kez Gülriz Sururi – Engin Cezzar Tiyatrosu tarafından Muammer Karaca Sahnesi’nde oynanan eser, daha sonraki yıllarda da defalarca sahneye konulmuştu. Keşanlı Ali Destanı aynı zamanda yurt dışında da, Amerika ve Avrupa’da birçok kez sahnelendi. Şehrin kenar mahallelerinde yaşayan insanların hayatlarına odaklanan oyun, devletin gücünün azaldığı ya da olmadığı yerlerde onun yerine sahneye çıkan zorbaların ve halkın buna karşı duruşunun hikayesini konu ediyor. Taner’in efsanevi oyunu yakın zamanda dizi ve film olarak beyaz perdeye de yansımıştı.
Kanlı Nigar
Geleneksel Türk tiyatronun ölümsüz eserlerinden bir diğeri de Kanlı Nigar’dır. Yine Sadık Şendil tarafından kaleme alınan oyun, film olarak da izleyicilerin beğenisine sunulmuştu. Fakir bir ailenin kızı olarak dünyaya gelen ve zengin bir ailenin yanına hizmetçi olarak verilen Nigar’ın hikayesine odaklanan oyun, yaşamı boyunca erkeklerden çok çeken bir kadının intikam hikayesi olarak kurgulanmıştır. Çalıştığı evin yanması ile birlikte genelevde çalışan kadınlarla bir ev arayışına giren Nigar, Saka Abdi aracılığı ile İstanbul’un temiz bir mahallesinde yer alan bir konağa taşınır. Konağın sahibi Agâh Efendi, Nigar’ın soylu bir aileden gelen namuslu dul bir hanımefendi olduğunu sanmaktadır. Ancak o eski sevgililerin ve hayatına giren erkeklere kök söktüren Nigar’dır.
Cibali Karakolu
Henri Keroul ve Albert Barre tarafından yazılan, Refik Kordağ ve Muammer Karaca tarafından da Türkçe’ye çevrilen Cibali Karakolu, ilk olarak 1951 yılında Muammer Karaca’nın kurduğu Muammer Karaca Tiyatrosu’nın açılış oyunu olarak sahnelendi. Türkiye’nin en uzun süre sahnelenen oyunlarından biri oldu. 1966 yılında beyaz perdeye de aktarılan oyun, kadın erkek ilişkileri odağında, paranın etkisi, devlet kurumlarındaki eksikliklerin neden olduğu yetersizlikler, toplumsal ve politik sorunlar gibi farklı konuları işliyor. Oyunun diğer bir özelliği 1980’li ve 1990’lı yıllar boyunca usta oyuncu Nejat Uygur tarafından da defalarca sahneye konulmuş olması.
YORUM YAP