Yeni Merkeziyetsiz Finans Sistemi, DeFi

Buradasınız

Yaşa 23 Ekim 2022

Ekonomi, dijitalleşme alanında atılan her yeni adım ve geliştirilen her yeni teknoloji ile kendisini yeniden şekillendirmeye ve deyim yerindeyse evrimleşmeye devam ediyor. Son yıllarda popülerliği ve kullanım alanları giderek artan kripto paralar ve blok zincir teknolojisine dayalı finansal sistemler, evrimin yeni halkası olarak çoktan tarihteki yerini aldı bile. Şu anda ise konuşulan temel sistem ise tamamen merkeziyetsiz olan ve herhangi bir yere bağlı olmayan De-Fi. Merkezi bir borsaya bağlı olmayan ve tamamen blok zincir teknolojisi üzerinde, internet bağlantısı olan tüm kullanıcıların erişebileceği finansal uygulamaların tümü olarak da ifade edilen De-Fi, geleceğin ekonomisi olarak da kabul ediliyor.

De-Fi nedir?

İngilizcedeki karşılığı “Decentralized Finance” olan ve kısaltma şeklinde De-Fi olarak ifade edilen bu sistem, temel olarak 2009 yılında ilk kripto para olan Bitcoin’in icadı ile birlikte başlayan bir süreci ifade ediyor. Kripto paraların üzerine inşa edildiği dijital sistemin temel bir parçası olan blok zincir teknolojisi, güvenli bir zincir ağı oluşturarak paranın ve diğer tüm finansal sistemlerin tamamen internet ortamına taşınması anlamına geliyordu. Bu kripto paraların en önemli özelliği, piyasadaki diğer para birimlerinde olduğu gibi bir merkeze bağımlı olmamaları, deyim yerindeyse tamamen serbest ve özgür olmalarıydı. Tam bir serbest piyasa ekonomisine işaret eden bu durum, zaman içerisinde merkeziyetsiz, herhangi bir noktaya, kişiye ya da kuruma bağlı olmayan para birimlerinin oluşmasının önünü açtı. Tüm bu genel yapı, zamanla yine merkezi olmayan finansal yapıların oluşmasını da sağladı. İşte merkeziyetsiz finans olgusu da bu noktada oluştu. Bu sistemin en temel özelliği ve anlamı, eskiden bir merkeze, kuruluşa ya da yönetime bağlı olan karar verme ve uygulama yetkilerinin tek bir yerden alınıp bireylere dağıtılması. Blok zincirinin, değer aktarımını tamamen dijitalize etmesi ve güvenli hale getirmesiyle tüm finansal süreçler, belirli bir noktanın kontrolünden çıkarak tamamen bireylerin inisiyatifi ve kararlarına kalmış durumda. İşte merkeziyetsiz finans, bu sürecin bütününe işaret eden bir olgu.

De-Fi nerelerde kullanılacak?

De-Fi aslında tek bir kullanım alanı olmayan, tek bir amaca ya da hedefe hizmet etmeyen, genel bir sürecin ve olgunun adı. Bugün bildiğimiz finansal sistemlerin değişime uğraması ve yerlerine yeni, odak noktasız, kontrolsüz ve serbest bir sistemin gelmesine işaret ediyor. Bu nedenle De-Fi’nin kullanılacağı alanlar tüm finansal ve mali yapıyı kapsıyor. Örneğin, stabil kripto paraların hemen hepsinde bu sistem devrede olacak. Bu paralara erişmek, almak ya da satmak isteyen herkesin De-Fi sistemini kullanması gerekiyor. Yine bugünkü sistemde birinden borç almak ya da vermek isteyen kişiler, bunu bankalar ya da belirli merkezi finansal oluşumlar üzerinden yapıyorlar. De-Fi ile tüm bu aracılar ortadan kalkacak ve tüm varlıklar dijitalize edilerek bireyin inisiyatifi ile istendiği gibi el değiştirebilecek. Bunlara ek olarak bireylerin ellerindeki paraları takas etmek için kullandıkları borsalar da De-Fi sistemine dahil olacak. Yine kullanıcıların istekleri ve yönlendirmeleri ile bu borsalardaki tüm işlemleri kendileri, merkezi bir alan olmadan yapabilecekler. Kısacası gelecek günlerde tüm ödeme, sigorta, borsa, finans, muhasebe işlemleri De-Fi ile yapılıyor olacak.

Neden De-Fi’ye ihtiyaç duyuldu?

De-Fi’nin geliştirilmesi ve hayata geçirilmesinin arkasındaki en temel neden, bankacılık sisteminin tamamen dijitalize edilerek tüm yönetim süreçlerinin bireylere aktarılması. Gelecekte dijitalleşmenin varacağı nokta düşünülerek hayata geçirilen De-Fi, kağıt üzerinde yapılan tüm işlemlerin internet ortamına taşınmasını, yapılacak tüm finans işlemlerinin de merkezi bir yapıdan bağımsız olarak yürütülmesini kapsıyor. De-Fi paraya dayalı tüm bankacılık sistemlerini herkese açarken aynı zamanda yeni kripto borsalarının işlerliğini ve fonksiyonelliğini artırıyor. Bir yandan yeni token platformlarının geliştirilmesinin de önünü açıyor.

De-Fi ne tür avantajlar sunacak? 

Bugünkü finansal sistemde her birey parasını işlemek, değerlendirmek, değerini artırmak ya da kullanmak için merkezi bankalara ihtiyaç duyuyor. İhtiyaç duymasının ötesinde bir noktada bu bankacılık sistemlerine mecbur oluyor. Bu da hükümetlerin, merkez bankalarının ve benzer kuruluşların bu paralar üzerinde belirli bir noktada yönlendirme yapmasını ve hakimiyet kurmasını sağlıyor. İşlemler için komisyon alıyor, enflasyon gibi sistemlerle paranın değeri ile oynuyor. De-Fi bunların ötesine geçerek, blok zincir teknolojisinin verdiği dijital güvenlik altyapısı ile paranın kontrolünü tamamen bireye veriyor. Para üzerinde bir değişiklik olabilmesi ve değişimler için çoğunluğun fikrinin alınması gerekiyor. Finansal sistem serbest bırakılırken bir manada demokratik bir sistem kuruluyor. De-Fi ile paranızı harcarken ve kullanırken tüm süreçlere kendiniz karar verir ve yönlendirmeleri buna göre yaparsınız.

YORUM YAP

CAPTCHA
This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.
7 + 1 =
Bu basit matematik problemini çözün ve sonucu girin. Ör: 1+3 için 4 giriniz.