Türkiye'nin Uzay Macerası Hakkında Bilinmeyenler

Buradasınız

Sev 21 Nisan 2021

türkiye, uzay, astronot, ay

Uzay, tarihin her döneminde, hemen her insanın hayallerini süsleyen ve gitmek, görmek ve orada bulunmak istediği bir yer oldu. Gökyüzüne doğru başını kaldırıp bakan hemen herkes bu uçsuz bucaksız karanlık içerisinde yer alan parlak yıldızları, gezegenleri, göktaşlarını, kara delikleri ve daha birçok gök cismini merak etti. Kendisini ve teknolojisini hızla geliştiren insanoğlu, son yüzyıl boyunca da bu hayalini gerçekleştirmeye, uzaya gitmeye, yeni yerler keşfetmeye başladı. Özellikle II. Dünya Savası sonrasındaki Soğuk Savaş döneminde hızlanan uzay programları, bugün çok farklı ülkeler, şirketler ve kişiler tarafından değişik amaçlarla yürütülüyor. Türkiye ise bu trende farklı sebepler dolayısıyla geç katılsa da hızla arayı kapatmak için bir dizi programı hayata geçiriyor. Kısa bir süre önce açıklanan Milli Uzay Programı arifesinde Türkiye’nin bugüne kadarki uzay macerasına birlikte göz atmaya ne dersin?

Türkiye’nin uzayla imtihanı

türkiye, uzay, dünya, dijital

Türkiye, bugün küresel anlamda önem taşıyan, ekonomik ve politik olarak da değerini her geçen gün artırmaya devam eden uzay çalışmalarına 1980’li yılların başında başladı. Soğuk Savaşı’ın hemen arkasından özellikle haberleşme alanında ciddi şekilde kullanılmaya başlayan uzay için ilk ciddi adımımız 1985 yılında kurulan Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü (TÜBİTAK UZAY) oldu. Bu kurumun amacı uzay çalışmaları konusunda altyapı kurmak ve farklı kurumlar nezdinde bilgi birikimi oluşturmaktı.

Zaman içerisinde çalışma alanını genişleten, Rusya, ADB gibi bu alandaki öncü ülkelerden de destekler alan Türkiye, ilk haberleşme uydusu olan Türksat 1B’yi 1994 yılında uzaya göndermeyi başardı. Özellikle uydu yayınları ve benzer alanlarda önemli bir adım olan bu uyduyu 1996'da Türksat 1C, 2001'de Türksat 2A, 2008'de Türksat 3A, 2014’te Türksat 4A ve 2015’te Türksat 4B izledi. Özellikle Türkiye’nin haberleşme ve iletişim altyapısının kuvvetlendirilmesi için büyük öneme sahip olan bu uydular, aynı zamanda uzay çalışmalarında söz sahibi olmamızı sağladı.

Yapay uydularımız çoğalıyor

türkiye, uzay, dünya, uydu, türksat

Dünyada uzak çalışmaları yapan ülkeler genel olarak farklı kategorilere ayrılıyorlar ve birinden diğerine doğru adım adım yürüyorlar. Bu kategoriler genel olarak Ay’a İnsan Uçuşu + Uzay İstasyonu + İnsanlı Uzay Uçuşu + Fırlatma Yeteneği + Dünya Dışı Yönetimler + Yapay Uydular olarak belirleniyor. Türkiye şu anda “Yapay Uydular” kategorisinde yer alıyor ve hızla bir üste doğru gitmek için çalışmalarını yürütüyor. Daha önceden fırlatılan Türksat 1B ve Türksat 1C uyduları 2010 tarihinde, Türksat 2A ise 2016 yılında ömürlerini tamamladı ve görevlerini bitirdi. Bunlara ek olarak yeni görevler yüklenen ve Airbus D&S tarafından üretim süreçleri ve test aşamaları tamamlanan TÜRKSAT 5A uydusu ise Kasım ayında yörüngeye atıldı. Ülkemiz şu anda ilk kez tamamen yerli ve milli olarak tasarlanıp üretilen haberleşme uydusu Türksat 6A’nın çalışmalarını sürdürüyor. Buna ek olarak yine yerli ve milli olarak geliştirilen ilk metrealtı çözünürlüklü uydu olan İMECE projesi de son hızla devam ediyor.

Her alanda olmaya çalışıyoruz

türkiye, uzay, uydu, ay

Türkiye bir yandan haberleşme ve iletişim alanlarında uydular ile uzayda yerini alırken bir yandan da askeri ve stratejik istihbarat görevlerinde kullanılan uyduları da uzaya fırlatıyor. Türk Hava Kuvvetleri envanterinde olan GÖKTÜRK-2 uydusu 2012’de, GÖKTÜRK-1 ise 2016 yılında göreve başladı. Bu projelerin devamı niteliğinde olan GÖKTÜRK-3’ün ise araştırma ve geliştirme çalışmalarının hızla devam ettiği ifade ediliyor.

Bunların yanında yine Yer Gözlem Uydusu, dünya yörüngesinden gözlem yapmak için kullanılan, çevresel izleme, meteoroloji, harita hazırlama gibi askeri olmayan kullanımlar için tasarlanmış bir uydu türü. Türkiye’nin 2003 yılında ilk yer gözlem ve uzaktan algılama uydusu olan BİLSAT, haritacılık, afet izleme, çevre izleme ve şehircilik planlaması amaçlarıyla görev yapıyor. Daha sonra ise 2011 yılında Türkiye’de tasarlanan ilk yer gözlem uydusu RASAT, daha yüksek çözünürlüklü bilgi toplamak amacıyla göreve başladı.

Milli Uzay Programı açıklandı

türkiye, uzay, astronot, ay

Türkiye uzay çalışmaları konusunda daha ileriye gitmek ve genel havacılık ile uzay çalışmalarını tek bir çatı altında toplamak için 13 Aralık 2018 tarihinde Türkiye Uzay Ajansı’nı kurdu. Bu ajans, uzay çalışmaları konusunda ülkemizi dünyada söz sahibi yapmak adına bir dizi çalışmayı hayata geçirdi. Zaman içerisinde bilgi ve deneyimini artıran ajans, son olarak 9 Şubat 2021 tarihinde bir açıklama yaptı ve geleceğe dair Türkiye’nin planlarını kamuoyu ile paylaştı. Uzay programı içerisinde kısa, orta ve uzun vadeli planlar şu şekilde açıklandı;

  • 2023 yılında Ay'a sert iniş ve 2028 yılında yumuşak iniş yapmak
  • Uydu üretimini tek çatı altında toplamak
  • Bölgesel konumlama ve zamanlama sistemi kurmak
  • Uzaya bağımsız bir şekilde erişmek için uzay limanı kurmak
  • Bir Türk vatandaşını bilimsel misyon için uzaya göndermek
  • Uzay Havasına ilişkin bilimsel araştırmalar yapmak
  • Uzaydaki nesneleri yerden gözlemleme kabiliyetlerini arttırmak
  • Uzay sanayi ekosistemini geliştirmek
  • Toplumda uzay farkındalığı geliştirmek ve insan gücü yetiştirmek
  • Uzay Teknolojileri Geliştirme Bölgesi kurmak

Bu programda dikkat çeken en önemli konu Ay seyahati olacak. İki kademeli olarak planlanan Ay yolculuğunda ilk durak 2023 yılı sonunda, yakın dünya yörüngesinde ateşleyeceğimiz milli ve özgün hibrit roketle aya ulaşarak, sert iniş gerçekleştirmek. Bunun ardından ise asıl amaç 2028 tarihinde yine milli bir roketle Ay’a yumuşak iniş gerçekleştirmek. Bu yolla hem Dünya hem de Ay ile ilgili birçok bilginin toplanması amaçlanıyor.

 

 

YORUM YAP

CAPTCHA
This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.
10 + 4 =
Bu basit matematik problemini çözün ve sonucu girin. Ör: 1+3 için 4 giriniz.