Dünya hakkında merak ettiğimiz o kadar çok soru var ki? İnsanın dünya üzerinde yürümeye başladığı andan itibaren bugüne kadar gelmesinin, bilgisini artırmasının, gelişmesinin, üretmesinin ve kendisini bulmasının belki de tek itici gücü bu sorular ve merak oldu. Merakımız, bizim dışımızdaki dünyanın nasıl işlediği, orada neler olduğu, nasıl olduğu ve bunlara karşı bizim varoluşumuza yönelik birçok yanıtı da bize getirdi. Ancak bazı sorular var ki bunlar hakkında ne kadar bilgiye sahip olsak da zihnimiz halen onları algılamakta zorluk çekiyor. Bilim, her geçen gün kendisini geliştirerek bize bu sorular hakkında bilgileri sunuyor ancak biz de yenileri ile onun karşısına çıkıyoruz. İşte hemen her gün farklı sebeplerle karşılaştığımız ve yanıtlarını merak ettiğimiz sorulardan birkaçı…
Buz neden kaygandır?
Özellikle kış aylarında başımıza iş açan ve zaman zaman istenmeyen sonuçlara da sebep olan buz, oldukça kaygandır. Peki neden? Bu konuda yapılan uzun araştırmalar ve bilim insanlarının çalışmaları, buzun üst katmanında sıvı bir tabakanın oluştuğunu ve bunun da kaygan bir alan yarattığını söylüyor. Çok ince ve küçük olan bu tabaka dışarıdan fark edilemiyor. Son yapılan araştırmalara göre bu sıvı tabaka, buzlu su ile ezilmiş buz karışımından oluşuyor.
Karıncalar nasıl bu kadar kuvvetli olabiliyor?
Hepimiz biliriz, karıncalar kendi ağırlıklarının 10 katından fazlasını kaldırabilirler. Peki bu küçük dostlarımız bunu nasıl başarıyor? Bunun cevabı da aslında bu küçüklükte yatıyor. Karıncalar çok hafif canlılar oldukları için sahip oldukları kas kuvvetinin büyük bölümünü yük taşımak için kullanıyorlar. Örneğin biz insanlardaki iskelet sistemi çok ağır olduğundan gücümüzün bir bölümünü bunu taşımak için kullanıyoruz. Ancak karıncalar çok ama çok hafif olduklarından taşıma konusunda epey bir başarı elde ediyorlar.
İnciler nasıl oluşuyor?
Denizin derinliklerinde, istiridye kabuklarının içerisinde oluşan inciler, göz kamaştıran güzellikleri ile insanların yüzlerce yıldır ilgisini çekmeyi sürdürüyorlar. Peki istiridyelerin içerisinde uzun zaman süreçleri ile oluşan inciler nasıl meydana geliyor? İstiridyeler, denizin altında yaşamlarını sürdürürken zaman zaman bir kum tanesi ya da farklı bir madde içlerine kaçabiliyor. İstiridye de bunu yabancı olarak konumlandırıyor ve kendisini korumak için hemen çevresini “incinin annesi” denilen sert, katı ve güçlü ama bir o kadar da güzel ve parlak bir madde ile sarmaya başlıyor. Zamanla bu madde katılaşarak bildiğimiz inciyi bizlere sunuyor.
Neden bazı hayvanlar kış uykusuna yatarlar?
Kışın bazı hayvanların uykuya daldıklarını ve tüm bu ayları uykuda geçirdiklerini görürüz. Yılın büyük bölümünde diğer hayvanlar gibi dolaşan, avlanan ve çoğalan bu canlılar neden kış aylarını uyuyarak geçirirler? Kışın soğuk günleri ile birlikte uykuya dalan bu hayvanların besin kaynakları azalır. Kendi ekosistemlerinde hayatlarını sürdürmek için hibernasyon adı verilen uzun bir hareketsizlik sürecine girerler. Burada besinleri dengeli kullanmak için vücut ısılarını düşürürler, kalp atım hızlarını azaltırlar ve daha az nefes alıp verirler. Bu şekilde de metabolizmalarını yavaşlatarak kışı uyuyarak geçirirler.
Hıçkırık neden olur?
Hıçkırık, zaman zaman hepimizin yaşadığı ve dışarıdan bakıldığında rahatsız edici de olabilen bir durumdur. Bunun nedeni oldukça basittir. Diyaframın farklı nedenlere bağlı olarak istemsizce kasılması ve bunun da ani hava giriş çıkışlarına neden olmasıdır. Nefes borumuzun ağız kısmında bulunan ve glotis adı verilen bir kapağın, bu hava giriş çıkışlarında çıkardığı ses de hıçkırığın sesidir. Çoğu zaman komiktir ve bir o kadar da zararsızdır.
Neden uçaklara çok yıldırım çarpmaz?
Evet zaman zaman bu olur ve havada giden bir uçağa yıldırım çarpar. Çok kötü sonuçlar doğursa da bu durum sıkça yaşanmaz. Ancak havada bu kadar uçak varken ve sürekli yıldırımlar, şimşekler düşerken neden bu olay çok az yaşanır? Çünkü uçaklar buna karşı korunaklı yapılmaktadır. Uçakların dış malzemeleri hem yıldırımla gelecek elektriği iletmesi için hem de vurduğu yerdeki zararı azaltması için özel bir alaşımla üretilmektedir. Alüminyum ya da son dönemde popülerleşen kompozit malzemelerden üretilen uçaklar, yıldırım düşse de bundan zarar görmeyecek şekilde üretilirler. Ek olarak hava raporunu incelerek çok yoğun elektrikli yüklü bulutların içerisine de genelde girmezler.
Gökcisimlerine isimlerini kim veriyor?
Uzay sonsuz bir boşluk ve içerisinde, bazılarını bizim de görebildiğimiz çok sayıda madde barındırıyor. Galaksiler, yıldızlar, gezegenler, göktaşları, uydular, kuasarlar vb. İlk kez gökyüzüne baktığımız andan itibaren atalarımız, gördükleri gökcisimlerini kendilerince farklı şeylere benzeterek isimlendirdiler. Bugünlere kadar gelen bu isimler genelde Latince, Arapça ve Yunanca kökenliler. Bugün ise bu görev Uluslararası Astronomi Birliği’ne ait. Ülkelerin birleşerek aldıkları karar sonucunda bu yetkiye sahip olan birlik, önce keşfedilen yeni bir cisme geçici bir isim takar. Sonrasında keşfedildiği tarih, türünü gösteren uluslararası bir harf ya da kod, aynı yıl kaçıncı sırada keşfedildiğini ifade eden bir ibare konarak ismi verilir. Birliğin bu konuda detaylıca hazırlanmış bir rehberi de bulunuyor. Her keşfedilen yeni cisim buna göre isimlendirilerek kataloglara işleniyor.
YORUM YAP