Dünyamız hızla dijitalleşiyor. Özellikle son 20-30 yıl içerisinde gelişen teknolojilerle birlikte artık günlük hayatımızın her alanında dijitalleşmeyi sonuna kadar yaşıyoruz. Sabah ilk gözümüzü açtığımız andan gece uyuyuncaya kadar birçok dijital alan, platform, sistem ve cihaz bize eşlik ediyor. Bu durum birçok avantajı beraberinde getirse de özellikle çocuklarımız üzerinde oldukça olumsuz sonuçlar da doğurabiliyor. Araştırmalar her 3 internet kullanıcısından birinin çocuk olduğunu ortaya koyuyor. Artık birçok çocuk ailesi, arkadaşları, öğretmenleri ve çevrelerindeki diğer insanlardan dijital ortamda vakit geçiriyor. Hem fiziksel hem de zihinsel olarak sorunlara neden olan bu durumun önüne geçmek için nelere dikkat etmen gerektiğini bu yazımızda bulabilirsin.
Dijital Çocuk nedir?
Dijital Çocuk kavramı, özellikle son 10 yılda hızla artan dijitalleşmenin doğal bir sonucu olarak ortaya çıkan bir kavram. Yakın dönemde dünyaya gelen çocukların doğal yetişme ortamlarında bulunan televizyon, bilgisayar, tablet, akıllı telefon, elektronik oyun konsolları gibi birçok cihaz, ilk yaşlarından itibaren bu çocukların büyümesine eşlik ederek onların hayatının bir parçası haline geliyor. Bir süre çocuklar bu cihazlar olmadan birçok günlük işlerini yerine getiremiyor ya da getirmek istemiyor. Bu da hayatını dijitalleşmeye, dijital ortama ve cihazlara bağlayan yeni nesil çocukları ortaya çıkarıyor. Dijital Çocuk kavramı ise bu dijital ortamı hayatının merkezine almış ve bununla gelişimini sürdüren çocukları ifade etmek için kullanılıyor.
Neden ortaya çıkıyor?
Dijital çocukların bu kadar hızlı şekilde ortaya çıkmasında ve yayılmasında başrolü aile bireyleri, büyükleri ve özellikle de ebeveynler oynuyor. Günlük hayatın getirdiği hızlı yaşam ve stres nedeniyle eve geldiklerinde çocuklarına yeteri kadar kaliteli vakit ayıramayan ebeveynler, bir kaçış, rahatlama ve yalnız kalma noktası olarak dijital cihazlara sarılıyorlar. Hem kendileri burada vakit geçirerek örnek bir rol model oluşturuyor hem de kendilerini saha yalnız hissetmek ve sessiz bir ortam sağlamak için çocuklarını buralara yönlendiriyorlar. Bu da zamanla çocukların dijital ortama olan bağlılığını artırıyor ve ailece geçirilen vakti kısıtlayarak yalnızlaşmaya yol açıyor.
Yasaklamak değil bilinçlendirmek
Çocukların dijital ortama olan bağımlılıklarının azaltılması ve buradan gelecek olası olumsuz etkilerin yok edilmesi için yapılması gereken ilk şey diyalog yolunu açmak. Çocukların bu alanlara girişini doğrudan yasaklamak yapılabilecek en büyük yanlışlardan biri. Öncelikli olarak kontrolü ele almak ve bu alanların nasıl kullanılması, ne zaman girilmesi, ne zaman çıkılması vb konularda bilgilendirme yapmak en önemlisi. İnternetin bilinçli ve güvenli bir şekilde nasıl kullanılacağını öğretmek ve risklere karşı çocukları bilgilendirmek gerekiyor.
Gözetleyin ama teknolojiden de yararlanın
Doğrudan yasaklama yerine öncelikli olarak kullanım bilincini vermek çocuğunda zaman içerisinde bir otokontrolün doğmasına neden olacaktır. Bu aşamaya gelebilirsen çocuğunun dijital ortamda güvenli şekilde dolaşmasını teşvik edebilirsin. En önemli olarak onu sürekli gözetlemeli ve hangi yerlerde daha sık vakit geçirdiğini izlemelisiniz. Bunun için de teknolojinin nimetlerinden faydalanabilir ve çeşitli engelleme programları ile çocuğunun psikolojisini etkileyebilecek yerlere gitmesine set çekebilirsin.
Onu gerçek hayata çekebilirsin
Düzenli ve sürekli olarak dijital ekranların başında ve internette vakit geçiren çocuğun, belirli bir süre sonra bunun psikolojik ve fizyolojik zararları ile mücadele etmeye başlar. Bunun önüne geçmek ve olası sorunları bertaraf etmek için onu gerçek hayata çekmeli, ailesi ve ebeveynlerin olarak daha sık vakit geçirmelisin. Çocuklarına gerçek hayatta kaliteli zaman geçirmeli, sürekli iletişim halinde olmalı, evde mümkünse ailecek oynanabilecek oyunlar seçmeli, ev dışında gezintiye çıkmalı veya birlikte çeşitli etkinliklere katılmalısın.
Dijital ortamın sahte olabileceğini anlatmalısın
İnternet, eşsiz ve sonsuz bir bilgi kaynağı olmasının yanında içerisinde birçok sahteliği de barındıran ve kolaylıkla yanlış yönlendirme potansiyeli olan bir ortam. Bunun için sen de çocuğunu internet ortamında karşılaşılan her bilgiye güvenmemesi gerektiği konusunda uyarmalısın. Ona doğru bilgiye nerelerden ulaşabileceğini öğretmelisin. Bunlarla birlikte çocuklar rahatsız edici bir mesaj aldığında asla cevap vermemesi ve ebeveynine anlatması gerektiğini söylemelisin. Bilinmeyen kişilerden alınan e-postaların açılmaması gerektiğini, internette çıkan her bağlantıya tıklanmaması gerektiğini ve herhangi bir program/dosya indirmeden önce ebeveyne danışılması gerektiğini anlatmalısın.
YORUM YAP