Ödem, yani vücuttaki su artışı; vücuda alınan sıvı ile vücuttan atılan sıvı arasındaki dengenin bozulması sonucu meydana gelir. Bu dengenin bozulmasını etkileyen birçok etmen bulunur.
Vücudumuzun kendine has yapısında, biyolojik düzenini doğrudan etkileyen iç ve dış etkenler mevcuttur. En önemli dış etkenler hava değişimi veya sıcaklık-soğukluk farklılığıdır.
Havanın soğuk olması vücudu kaplayan deri ve altındaki damarları büzüştürür, bunun sonucunda vücut ısı kaybeder. Damarların daralması sonucu vücutta bulunan kan böbrekler, kalp, ve diğer organlarda yoğunlaşır. Bazal metabolizma soğuk havalarda yavaşlar ve vücut ısısı azalır. Vücut da buna tepki olarak kendi normal ısı seviyesine ulaşmak için daha fazla enerjiye ihtiyaç duymaya başlar.
Sıcak havalarda ise bunun tam tersi bir durum gelişir. Organlardaki kan miktarları damarların genişlemesiyle azalır ve damarlarda bulunan kan miktarı artar. Sıcak hava, nem oranındaki artış, rüzgar ve sis yoğunluğu gibi iklim değişiklikleri kişinin vücut ritmini etkilemektedir. Bu etkilenme sonucu organizmada bazı değişiklikler meydana gelir. Vücuda alınan sıvı miktarı ile atılan sıvı miktarı arasında normalde bir denge söz konusudur. Kalpten alınan sıvı dolaşım sistemi tarafından damarlar yoluyla dokulara taşınır. Dokuların ihtiyacı olan oksijen ve besin öğeleri bu sıvı tarafından sağlanır. Besin ve oksijen, dokulara ulaştığında kan damarları tarafından gerekli dokulara aktarılır. Bu besin öğelerinin kullanılmasıyla birlikte sıvı, kalbe damarlar aracılığıyla geri iletilir.
Sonuç olarak bazı durumlarda vücudun sıvı alışverişinde dengesizlikler yaşanır ve vücutta ödem (su artışı) oluşur.
Peki, ödem oluşma sebepleri nelerdir?
Lodos: fiziksel ve ruhsal açıdan, kişinin sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir. Uykusuzluk veya fazla uyku hali, çoğunlukla baş ağrısı, mide ağrısı, yorgunluk, huzursuzluk, iştahsızlık veya fazla iştah gibi birçok soruna yol açabilen lodosun en bilinen etkisi ödem oluşturması ve şişkinliğe yol açtığıdır.
Hareketsizlik: Yürürken veya koşarken bacak kasları damarları sıkıştırarak kan dolaşımını sağlar. Hareketsiz kalan kaslar damarlarda kan toplanmasına neden olur, dokulardan damarlara sıvı aktarımı zorlaşır ve sıvının dokularda birikmesi sonucu ödem oluşur.
Isı: Isı fazlalığı veya artışı damarların genişlemesine yol açar. Böylece sıvının dokulara geçişi kolaylaşır ve sonucunda ödem oluşur. Fazla nem oranı da bu durumun artmasında etkilidir.
Bazı ilaçlar: Çeşitli ilaç türleri (steroidler, tansiyon düzenleyiciler veya kortizoller gibi) damarlardan ayrılan sıvı akışının düzgün ayarlanamaması sonucu ödeme yol açabilir.
Fazla Tuz: Tuz, vücut dokuları tarafından belli miktarlarda ihtiyaç duyulan bir maddedir. Ancak fazla tuz tüketiminde vücut yapısında suyu tutarak tuzu seyreltir ve bunun sonucunda ödem oluşur.
Regl Dönemi ve Gebelik: Hormon seviyelerinde oluşan değişim nedeniyle vücuda alınan ve atılan sıvı dengesi bozulabilir. Böylece vücut sıvıyı tutar ve ödem oluşur.
Bazı hastalıklar: Böbrek hastalığı, Kalp hastalığı, tiroit, lenfödem ve karaciğer hastalığı, kan pıhtılaşması, enfeksiyonlar ve tümör gibi durumlarda vücudun sıvı dengesi bozulabilir ve ödem oluşur.
Dağ sporları veya Sürekli Uçuşlar: Yükseklik ne kadar artarsa vücut tarafından su ve sodyum o kadar tutulur, böylece vücuttaki dengelerin bozulması nedeniyle sıvı miktarı artarak ödem oluşur.
Ödem Oluşumunu Engelleme Yolları
*Yeterli miktarda su içmek ve sodyum tüketimin azaltmak. Yüksek sodyum içeren besinler tüketmek sıvının vücut tarafından tutulmasına yol açar.
*Armut, maydanoz, salatalık, elma, kabak, portakal, tam tahıl ürünleri, yeşil yapraklı sebzeler, tarçın ve karanfille yapılmış çay veya kiraz sapı ödemi atmaya yardımcı olur. Salamura ve turşu gibi tuzlu yiyecekler, alkol, kola, kafein, çikolata, şeker, soya sosu, fazla protein ve süt ürünleri tüketimi ödemin artmasına neden olur.
*İdeal kiloda olmak veya sağlıklı kiloyu korumak. Fazla kilo damarlar üzerinde ekstra basınç oluşturmaya, dolaşımın yavaşlamasına ve sonuç olarak vücuttaki sıvı dengesinin bozulmasına neden olur.
*Düzenli egzersiz yapmak. Fiziksel aktivite sıklığı ve düzeni, sıvı dengesinin korunmasında önemli bir rol oynar.
*Masaj yaptırmak. Masaj, dokular arası dolaşımın artırılmasına yardımcı olarak vücuttaki ödemin giderilmesini sağlar.
YORUM YAP