İşçi Hakları Konusunda Mutlaka Bilmen Gerekenler

Buradasınız

Sev 01 Mayıs 2023

Türkiye'de çalışanların işçi haklarının neler olduğunu bilmek hem işverenlerin hem de işçilerin yasal sorumluluklarını yerine getirebilmesi açısından oldukça önemlidir. İşçi hakları, işçilerin çalışma kapsamını güvence altına alıyor ve yan haklar çerçevesinde işçilerin iş ve sosyal yaşam standartlarını da artırıyor. Senin için 1 Mayıs İşçi ve Emekçiler Bayramı’na özel olarak işçi hakları konusunda mutlaka bilmen gerekenleri kaleme aldık.

İş sözleşmesi ve işe başlama

İşe başlamadan önce, işveren ve işçi arasında yazılı olarak yapılan bir iş sözleşmesi bulunmalıdır. İş sözleşmesinde çalışma koşulları, ücret, çalışma saatleri ve diğer haklar ve sorumluluklar belirtilmelidir. İşe başladıktan sonra işveren işçinin sigorta işlemlerini tamamlamalı ve işçi Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) kaydolmalıdır.

Ücret ve çalışma saatleri

Türkiye'de asgari ücret, her yıl hükümet tarafından belirleniyor. Buna bağlı olarak işverenler, işçilere bu ücretin altında ödeme yapmama yükümlülüğünü taşıyor. Ayrıca işçi hakları göz önüne alındığında çalışma saatleri haftalık 45 saat ile sınırlandırılıyor ve fazla mesaiye kalan işçilere, normal saat ücretinin %50 fazlasıyla ödeme yapılması gerekiyor.

Yıllık izin

İşçiler, işverenlerinden yıllık ücretli izin talep etme hakkına sahiptirler. İşe başladıktan sonra, çalışanların 1 yıl içinde elde ettiği yıllık izin hakkı, çalışma süresine bağlı olarak 14 gün (1-5 yıl), 20 gün (5-15 yıl) ve 26 gün (15 yıl ve üzeri) olarak belirlenir. İşçiler bu haklarının daha önceden işletmeye bildirmek koşuluyla yılın herhangi bir ayında kullanabilir.

Kıdem tazminatı

İşveren tarafından işten çıkarılan işçiler, kıdem tazminatı almayı hak ederler. İşçinin çalışma süresine göre kıdem tazminatı hesaplanır ve her tam yıl için işçinin 30 günlük brüt ücreti ödenir. Şartları tamamladığı halde kıdem tazminatı almayan işçilerin hukuki süreçleri başlatması gerekiyor.

İş sağlığı ve güvenliği

İşverenler, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği için gerekli önlemleri almak zorundadır. İşyerinde düzenli aralıklarla risk değerlendirmeleri yapılmalı, işçilere kişisel koruyucu donanım sağlanmalı ve işçiler, iş sağlığı ve güvenliği konusunda eğitim almalıdır. İş sağlığı ve güvenliği yönetmeliklerine tam uyum işçi kazalarını engellemekte en büyük faktör olarak ön plana çıkıyor.

İş kazaları ve meslek hastalıkları

İşçiler, iş kazaları ve meslek hastalıkları durumunda tazminat ve tedavi hakkına sahiptirler. İşveren, iş kazası veya meslek hastalığı meydana geldiğinde, durumu en kısa sürede SGK'ya bildirmekle yükümlüdür. İşçiler, iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle geçici veya sürekli iş göremez hale geldiklerinde, tazminat ve tedavi hakkına sahiptirler.

İşten çıkarma ve ihbar tazminatı

İşverenler, işçileri işten çıkarmadan önce belirli bir süre önceden bildirim yapmak zorundadır. İhbar süreleri, işçinin çalışma süresine bağlı olarak değişir ve 2 hafta ile 8 hafta arasında olabilir. İşveren, işçiyi işten çıkarmadan önce bu süreyi beklemek zorundadır veya işçiye bu süre kadar ücret ödeyerek ihbar tazminatı vermelidir.

Gebelik ve doğum izni

Kadın işçiler, doğum öncesi ve doğum sonrası toplamda 16 haftalık ücretli doğum izni kullanabilirler. Ayrıca kadın işçiler 3 yaşına kadar olan çocukları için günde toplam 1.5 saat süt izni kullanma hakkına sahiptirler. Erkek işçiler ise eşlerinin doğum yapması durumunda 5 gün ücretli izin kullanabilirler.

İşe iade davası

İşten çıkarılan işçiler, işe iade davası açarak haksız işten çıkarma durumunda işlerine geri dönebilirler. İşçilerin, işten çıkarıldıktan sonra 30 gün içinde iş mahkemesine başvurarak işe iade davası açmaları gerekmektedir. Mahkeme, işçinin işten çıkarılma sebeplerini değerlendirerek kararını verir ve işçinin işe iade edilmesine karar verirse, işveren işçiyi işe geri almakla yükümlüdür.

YORUM YAP

CAPTCHA
This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.
1 + 1 =
Bu basit matematik problemini çözün ve sonucu girin. Ör: 1+3 için 4 giriniz.