Çocuklarda yalan, düşündüğünüzden çok daha yaygın ve normal bir durumdur. Her çocuk, gelişimlerinin belli bir döneminde yalana başvurabilir. Dikkat çekme arzusu ya da cezalandırılma korkusu gibi nedenlerle tetiklenen yalanlar, alışkanlık halini almadığı sürece bir dönem olarak kabul edilmelidir. Peki çocuklar neden yalan söyler, onları yalandan korumak mümkün müdür ve bu davranışın bir alışkanlık haline gelmemesi için neler yapmak gerekir? Tüm bu soruların cevabını sizler için araştırdık.
İşte çocuğunuzun yalan söylemeyi alışkanlık haline getirmemesi için yapmanız gerekenler...
Çocuklar neden yalan söyler?
Eğer çocuğunuz yalan söylüyorsa bu durumda çocuğunuzun yaşını, hangi durumda ve ne amaçla yalan söylediğini ve yalana hangi sıklıkta başvurduğunu göz önünde bulundurmalısınız. Örneğin 6 yaşından küçük çocuklarda hayal ürünü olaylar ve gerçek olaylar, kesin bir çizgiyle ayrılmaz. Dolayısıyla sizin yalan olarak tanımladığınız durumlar, onun dünyasında bir hayalin yansıması olabilir. Tabii 6 yaşından küçük çocuklar yalana başvurmaz demiyoruz ancak bu tip durumları da göz önünde bulundurmakta fayda var. Peki çocuğunuzun yalana başvurmasının altında yatan olası sebepler nelerdir?
- Kafasında yarattığı hayali dünya ve oyunlar
- Cezalandırılma korkusu
- Arkadaşlarını ve çevresini etkileme isteği
- İstemediği bir işten kaçınma
- Beklentisi yüksek ebeveynleri hayal kırıklığına uğratmak istememe
- Dikkat çekme arzusu
Yalanın sebebini bulmaya özen gösterin
Çocuğunuz bir takım olaylar kurgulamış ya da cezalandırılmaktan korktuğu için sizi yanlış yönlendirmiş olabilir. Eğer çocuğunuzun anlattığı olayları kurguladığını düşünüyorsanız yaratıcılığını zedelemeden ona gerçek ve hayal arasındaki farkı açıklayabilirsiniz. Ancak uzaya gittiği konusunda ısrar ediyorsa sizin de ona katılmanızda ve bu minik oyuna dahil olmanızda hiçbir sakınca yok! Öte yandan çocuğunuzun cezalandırılmamak için yalan söylediğini düşünüyorsanız ona doğruyu söylediği takdirde başının belaya girmeyeceğini açıklayarak güvenini kazanabilirsiniz. Ona, kimi zaman başkalarını suçlamanın daha kolay gözüktüğünü ancak önemli olanın doğruları söylemek olduğunu anlatabilirsiniz.
Çocuğunuzla güçlü bir güven bağına sahip olun
Eğer çocuğunuz öfkelenmenizden korkuyorsa bu korkudan dolayı size gerçekleri açıklamaktan kaçınabilir. Bu noktada dikkat etmeniz gereken, çocuğunuzun güvende hissetmesini sağlamaktır. Sizin sevginizi ve desteğinizi hisseden çocuğunuz, kızmayacağınıza emin olduktan sonra gerçekleri açıklamakta zorlanmayacaktır. Bu tip durumlarda gerçeği söylediği için çocuğunuzu takdir etmek de onu yalan söyleme alışkanlığından korumak için tercih edebileceğiniz yöntemlerden biri!
Cezanın bir çözüm olmadığını unutmayın
Çocuğunuzun yanlış davranışlarıyla mücadele ederken cezalara değil sonuçlara odaklanmalısınız. Bir anlık öfkeyle verilen cezalar, işleri daha kötü yapmaktan başka bir işe yaramaz. Ancak sonuca odaklandığınızda tüm bu olumsuz davranışları olumlu alışkanlıklara dönüştürmeniz mümkün. Örneğin evdeki sorumluluklarından kaçan ve bunlarla ilgili yalan söyleyen çocuğunuza ceza vermek yerine sorumluluk bilinciyle ilgili bir konuşma yapabilir; yaptığı davranışı telafi edebilmesi için birkaç ufak ev işi vererek onu cesaretlendirebilirsiniz.
Rol model olun
Siz de istediğiniz amaçlara ulaşabilmek ya da istemediğiniz durumlardan kaçabilmek için yalan söylüyor musunuz? Çocuğunuzun yanında söylediğiniz basit beyaz yalanlar bile çocuğunuzun zihninde “Annem/babam da yapıyor” algısı oluşturacaktır. Oluşan bu algıyı kırmak, ne yazık ki düşündüğünüzden çok daha zor bir hal alabilir. Bu tip durumlardan kaçınmak için çocuğuzun yanında sergilediğiniz davranışlara dikkat etmeli, onun için ideal bir rol model olmaya özen göstermelisiniz.
Ve en önemlisi: Konuşun!
Belki de çocuğunuzun yalan söylemesini engellemenin en etkili yollarından biri: Konuşmak! Her problemde olduğu gibi yalan söyleme alışkanlığında da iyi bir iletişim, her şeyin çözümü olabilir. Çocuğunuzla doğru bir iletişim kurarsanız ona yalan söylemenin ilişkileri nasıl sarsacağını ve karşılıklı güveni ne kadar zedeleyebileceğini anlatabilirsiniz. Örneğin “Ben sana yalan söyleseydim nasıl hissederdin, bir dahaki sefere bana güvenir miydin yoksa şüphe duyar mıydın?” gibi sorularla onun da fikrini alabilir, etkili bir iletişim kurabilirsiniz.
Kaynak:
https://www.mynet.com/cocugunuz-yalan-soyluyorsa-engellemek-icin-bunlari-yapin-1182812-mykadin
https://www.mentalup.net/blog/cocuklarda-yalan-soyleme-nedenleri-ve-cozum-yollari
YORUM YAP