Dikkat Dağınıklığı Nedir ve Nasıl Önlenir?

Buradasınız

Sev 28 Eylül 2018

Bazen bir yazı okurken ya da bir iş yaparken odaklanmakta zorlanırız. Gün içerisinde yapmamız gereken şeyleri unutabilir, arkadaşlarımızla yaptığımız sohbet sırasında mevzuyu yakalamakta zorlanabiliriz. Bütün bunlar, dikkat dağınıklığı sorunu yaşadığımızın habercisidir. Yaşanılan bu basit sorun, çoğu zaman dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ile karıştırılır. DEHB yaşayan biri dikkat dağınıklığına da sahipken sadece dikkat dağınıklığına sahip kişi hiperaktivite bozukluğuna da sahip olmak zorunda değildir. Aklınız mı karıştı? Gelin, o zaman dikkat dağınıklığına daha yakından bakalım.

Dikkat Dağınıklığı Belirtileri Nelerdir?

Kişinin kolayca bir konudan diğerine atlaması, ana konuya bağlı kalamaması, ilgilenmesi gereken konuya odaklanamaması, organize olamaması, kendini doğru ifade edememesi, odak sorunu yaşadığından akademik başarısızlık yaşaması, dikkat dağınıklığının belirtileri arasında yer alıyor.

DEHB nedir?

Dikkat eksikliği ve hiperaktivitenin birlikte yaşanması durumu DEHB olarak karşımıza çıkıyor. Dikkatsizlik sorununu yaşayan birey ya da çocuk hiperaktivite ve saldırganlık özelliklerini de taşımak zorunda değil. DEHB daha çok çocuklarda görülürken, yaş aldıkça azalan ya da hafif boyutlardayken hem çocuğun kendisi hem de çevresi tarafından yaşanması alışılan bir duruma dönüşebiliyor.  

Dikkat Dağınıklığı ile Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Arasındaki Fark Nelerdir?

Dikkat dağınıklığı çoğu zaman herkesin başına gelebilecek günlük ve sıradan bir durumken DEHB (ADHD-Attention Deficit and Hyperactivity Disorder) bir rahatsızlık olarak karşımıza çıkıyor. Daha çok çocuklarda görülen DEHB durumu yetişkinlerde de görülebiliyor. Her dikkat dağınıklığı yaşayan kişi DEHB durumuna sahip değilken, her DEHB yaşayan kişi dikkat dağınıklığı sorununa da sahip oluyor.

Dikkat Eksikliği Tanısı Konulabilecek Belirtiler

Zihinsel hastalıklar için uluslararası bir tanı ölçüt kitabı olan DSM-V, aşağıdaki belirtiler arasından en az 6 tanesine sahip olunması durumunda dikkat eksikliği tanısı koyuyor.

  • Detaylara dikkat etmeden hatalar yapma
  • Dikkati toplamada sıkıntı yaşama
  • Karşısındaki dinlemiyormuş gibi gözükme
  • Komutları takipte zorlanma
  • Organizasyon sıkıntısı yaşama
  • Yoğun düşünme gerektiren işlerden uzak durma
  • Eşyalarını kaybetme
  • Kolayca dikkat dağılması
  • Günlük rutin işleri yapmada aksaklık yaşama, unutma

Hiperaktivite Bozukluğu

DSM-V aşağıda sıralanan bulgulardan en az 6 tanesine sahip olunması halinde hiperaktivite bozukluğu tanısını koyuyor.

  • Sürekli aynı yerde kalamama, ellerini ve ayaklarını oynatma
  • Uzun süre oturur pozisyonda olmada sıkıntı yaşama
  • Çocuksa koşup durma, yetişkinse sabit kalamama
  • Sessizce bir şeyle uğraşmaktan sıkılma
  • Motor takılmışçasına hızlı hareketlerde bulunma
  • Çok fazla ve hızlı konuşma
  • Sırasını beklemesi gereken işleri yapamama
  • Başkalarının sözünü sürekli kesme

Elbette bu belirtiler ara sıra hepimizde yaşanabilir, tanı konulmasında önemli olan nokta, belirtilerin kişide sürekli ve tekrar edici olarak yer almasıdır.

Sıradan Dikkat Dağınıklığı ile Nasıl Başa Çıkılır?

Söz konusu günlük hayatta herkesin yaşadığı sıradan bir dikkatsizlik problemiyse bunun için var olan başa çıkma yöntemlerine göz atabilirsiniz.

  • Neden odaklanmanız gerektiğini kendinize hatırlatın. Herhangi bir konuda odaklanma sorunu yaşıyorsanız, işin başına dönün ve yaptığınız işle yüzleşin.
  • İşinizi bir an önce bitirmeye çalışın. Eğer elinizde yapmanız gereken birtakım işler varsa ve siz dikkat dağınıklığı yaşayarak bunu sürekli erteliyorsanız, hiçbir zaman bitiremeyeceğinizi bilin. O yüzden güne başlar başlamaz kahvaltınızdan hemen sonra en zinde olduğunuz zaman yapmanız gereken işleri yapın, ertelemeyin.
  • Eğer DEHB sorunu yaşıyorsanız, bununla yüzleşin. Merak etmeyin, akli dengeniz bozuk değil, sadece dikkat dağınıklığı ile ilgili birçok insanın yaşamış olduğu bir durumla karşı karşıyasınız. Bu durumun üstesinden gelmek için uzman desteği alabilirsiniz.
  • Kişilerle iletişim kururken mutlaka göz temasında bulunun. Gözlerinizi kaçırmanız sizi konudan ve ortamdan uzaklaştıracaktır. Göz göze gelerek oradaki varlığınızı kuvvetlendirin.

  • İş ortamında katıldığınız toplantılarda ya da okulda girdiğiniz derslerde dikkatinizin kolayca dağılmaması için ön sıralarda olmaya dikkat edin. Konuşmacının ya da öğretmenin etrafında olmanız, konuya daha çabuk adapte olmanızı sağlayacaktır.
  • Etrafınızdan yardım isteyin. Dikkat dağınıklığı ile ilgili yaşadığınız problemi etrafınızdaki yakın kişilerle konuşun ve onlardan dikkat dağınıklığı ile ilgili istem dışı hareketleriniz olduğu zaman sizi uyarmalarını isteyin.

Çocuğunuzda DEHB Varsa

Çocuğunuzda dikkat bozukluğu ya da dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu varsa onlara yardımcı olmaya çalışın.

  • Yaptığı hareketlerden ötürü ona kızmayın, bağırmayın. Eğer DEHB sorunu yaşıyorsa, onun bu hareketleri istemsiz yaptığını bilin.
  • Olumlu yaklaşın. Küçük detaylara takılmayın. Her şeye rağmen derslerini yaptıysa ama yatağını toplamadıysa bunu problem haline getirmeyin.
  • Basit bir günlük rutin oluşturun. DEHB’li bir çocuğa karmaşık ve yorucu planlar hazırlamaktan kaçının. Çocuğunuzun birçok farklı aktivitede yer almasını istiyor olabilirsiniz, ama bu ona kaldıramayacağı yükler vermek demektir.
  • Takdir edin. Her yerde eleştiriye maruz kalan DEHB’li çocukların en çok ihtiyaç duydukları şey güvendikleri kişiden duyacakları birkaç güzel sözdür, unutmayın.
  • Bolca ve özgürce hareket edebilmesi, enerjisini doya doya harcayabilmesi için tek bir spor dalıyla ilgilenmesini sağlayın.
  • Sosyalleşmesinde yardımcı olun. Oyun oynaması ve sosyal ortamlara girmesi için ona fırsat tanıyın.

YORUM YAP

CAPTCHA
This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.
6 + 3 =
Bu basit matematik problemini çözün ve sonucu girin. Ör: 1+3 için 4 giriniz.