21 Temmuz 1969… O gün tüm dünyada nefesler tutulmuştu. Çünkü dünya dışında ilk kez bir gök cismine adım atılacaktı. Neil Armstrong’un ünlü ifadesiyle “Benim için küçük, insanlık için büyük bir adım” olacaktı… Sonrasında Ay ile ilgili pek çok bilgi edindik tabii. Ama hala bazıları ilginçliğini koruyor. Örneğin…
Dünya Yüzeyinde Ay Ağaçları Vardır
Apollo 14, 1971’de Ay’a gittiğinde yanında yüzlerce ağaç tohumu götürdü. Bu tohumları Amerika Orman Hizmetleri’nde görevli Stuart Roosa, NASA’yla ortaklaşa yapılan bir proje kapsamında kendi özel çantasında taşıdı. Dünya’ya geri dönüldüğünde bu tohumlar çimlendirildi ve elde edilen ay ağaçları tohumları Amerika Birleşik Devletleri’nin değişik yerlerine ekildi.
Ay’ın Karanlık Bir Yüzü Yoktur
Diyelim kolunuzu ileri uzattınız ve elinizi yumruk yaptınız. Şimdi kendi etrafınızda dönmeye başlayın. Yumruğunuzu hep aynı açıdan görüyorsunuz değil mi? Size bakan başka biri ise yumruğunuzun başka bir tarafını görüyor olacak. Ay, Dünya’ya gelgitsel olarak kilitli olduğundan Ay’ı her zaman aynı açıdan görüyoruz. Görmediğimiz tarafına ise “karanlık yüz” deniliyor. Pink Floyd’un 1973 yapımı “Dark Side of the Moon” (Ay’ın karanlık yüzü) şarkısında olduğu gibi... Oysa ki bizim göremediğimiz taraf karanlık değil, sadece Dünya’dan bakıldığında arkada kalıyor.
Ay’daki Helyum-3 Dünya’nın Enerji Sorununa Çare Olabilir
Güneş’te yer alan rüzgarlar elektrik yüklüdür ve bazen Ay’la çarpışırlar. Bu sırada Ay yüzeyindeki taşlar bu maddeleri emer. Bu rüzgârlarda bulunan en değerli gazlardan biri helyum-4’ün (genellikle balon şişirmek için kullanılır) nadir bulunan bir izotopu olan helyum-3’tür. Ay yüzeyindeki taşlar helyum-3 gazını da absorbe eder. Helyum-3 kolay erir ve enerji yaratmak için nükleer bir füzyon reaktöründe kullanmak için idealdir. Dünya’nın bir yıllık enerji ihtiyacını karşılamak için 100 ton helyum-3 gazı yeterli olur. Dünya yüzeyinde yaklaşık 15 ton helyum-3 gazı varken Ay yüzeyinde bu miktar beş milyon tona ulaşır. Ancak Ay’dan helyum-3 gazı getirme projesinin gerçekleşmesi için uzun yıllar var.
Dolunay Bizi Gerçekten Etkiler Mi?
Scientific American’a göre vücudumuzda en çok suya sahip organlardan biri olan beynimizin ayın hareketlerinden etkilendiği düşüncesi birkaç bin yıl öncesine, hatta belki de Yunan filozof Aristoteles’in zamanına ulaşmaktadır. Ay’ın yerçekimi gücü denizlerdeki gelgitleri kontrol ettiğinden ve insan vücudunun da yaklaşık yüzde 60’ı sudan oluştuğundan (beynin ise yüzde 73’ü) Aristoteles ve Romalı Plinius ayın insanlar üzerinde de benzer bir etkisi olabileceğine inanıyorlardı. 1941 yılında “Kurt Adam” ve 1987’de “Ay Çarpması” gibi filmler de bu teori üzerine kurularak dolunay zamanı psikiyatri vakalarının artması, otomobil kazaları, cinayetler ve diğer suç faaliyetlerinin görülmesi gibi temaları işlediler. Ancak bugün bilim bize bu teorinin aslı olmadığını söylüyor. Gerçekleştirilen birçok araştırma dolunay ile yukarıda bahsedilen ve benzeri olayların arasında bir bağ bulamadı.
Kayıp Ay Taşları
1970’li yıllarda Nixon hükümeti 270 ülkenin liderine Apollo 11 ve Apollo 17’nin ay yüzeyinden getirdiği taşları hediye etti. Ancak bugün biliniyor ki bu taşların en azından 100 tanesi kayıp ve muhtemelen karaborsada satılıyor. Ay’dan gelen bir taş ne kadar önemli olabilir ki mi diyorsunuz? BBC’nin haberine göre bezelye tanesi kadar bir ay taşı karaborsada $5 milyon dolara alıcı bulabiliyor.
YORUM YAP